Değerli madenler arasında en eski geçmişe sahip olan altın, kolay şekil alması, zaman içinde deforme olmaması ve ağırlığını kaybetmemesi, ayrıca nadir bulunduğu için yüzyıllardır hep revaçta kalmıştır. Ülkelerdeki altın stokları ülkelerin ekonomik gücünün göstergesi olmuş, altın için savaşlar yapılmıştır. Tedavülde para yerine kullanıldığı gibi, mücevher yapımında da çok sıkça kullanılmıştır. Yüzyıllardır zenginliğin, zarafetin ve gücün sembolü olmuştur. Altın işlemeciliği (kuyumculuk) altının bu tarihselliğine paralel olarak hep zirvede mesleklerden olmuş, sanatsal ve tarihsel değeri paha biçilmez eserler ortaya çıkmıştır.
Ayar Nedir?
Altın 24 ayar üzerinden değerlendirilip olup, tamamıyla saf halidir. Altının saf hali çamurumsu bir yapı oluşturduğu için saklanabilmesi ve işlenebilmesi için içine bakır, gümüş vb madenler katılarak katılaşması sağlanmaktadır.22 ayar altın bu katkının en az olduğu ve işlenebilme özelliğini kazandığı altın türüdür çoğunlukla bilezik yapımında kullanılır. Ayrıca piyasada darphane tarafından basılan çeyrek, yarım, ziynet ve ata liralarda 22 ayar altındır. Ayrıca piyasada bulunan Reşat altınlarda Osmanlı dönemi altın paraları olup 22 ayar altın dır.
22 ayar altının%91,6’sı altın%8,4 ü ise diğer katkı madenleridir.
18 ayar altında bu oran%75 altın,%25 katkı madeni ile oluşurken, 14 ayar altında ise%58,5 altın%41,5 ise katkı madenleri kullanılmaktadır.
Son dönemde bilezik ve diğer altın takıların imalatında kullanılan 8 ayar altında ise bu oran%33,3 altın%77,7 ise katkı madenlerden oluşmaktadır.
Altında ayar yükseldikçe altın değeri artar ve saflığa yaklaştığı için yumuşaklığı da artar. 22 ayar altın bilezikler'in diğer altınlara göre esnek olmasının sebebi altın değerinin yüksek olmasından kaynaklanmaktadır.
Günümüzde Anadolu insanının vazgeçilmezi olan altınlar; kara gün dostu olarak saklanmasının yanında takı olarak ta çok ilgi görmektedir. Yatırım ve kullanım amaçlı en uygun altınlar 22 ayar altın bilezikler, çeyrek, yarım, ziynet, ata lirası gibi altınlardır. Ayrıca son dönemde külçe ve gram altınlarında piyasaya kuyumcular tarafından sertifikalı olarak sunulması da yatırım amaçlı kullanıma yeni bir boyut getirmiştir.
Altın alırken aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir
Altını güvenebileceğiniz kurumsal bir yerden almaya özen gösterin. Kuyumcu, sarraf, mücevheratcı vb.
Aldığınız ürünün patent ve marka ve ayar bilgisi olmasına ÖRNEĞİN SAGE 916 (22K) TSE 7000 gibi
Ürünün gramajının, fiyatının belirtildiği sertifikasının olmasına,(Fatura, garanti belgesi,kuyumcu bilgi kartı vb)
Altın takıda; üründeki altın değeri ile uygulanan işçilik arasında orantı bulunması
Özellikle internet sitelerinden ürün alırken gramajla ilgili verilen sapma değerlerine dikkat edilmelidir
Örneğin 20 gramlık bir bilezik alırken işçilikten dolayı%5 lik sapma değerinden bahsediliyorsa ürün sizlere 19 gram olarak yollanabilmektedir.Buda yaklaşık olarak ürünü 100 lira pahallı almanız demektir.İnternet üzerinden satışlarda bu şekilde yanıltmalar çok fazla kullanılmaktadır.
Altın bilezik alırken 22 ayar bilezikler kullanım avantajı sağlaması, bayanların kolunda takılı olduğu için saklama ve güvenlik sorunu oluşturmaması, son yıllarda bilezik imalatında bilgisayarlı CNC makinaların kullanıma başlamasıyla birlikte model çeşitliliğinin ve zarafetinin artması yatırımlık özelliğinin yanında takı olma özelliğini de ön plana çıkarmıştır.
Bilezik alırken kullanımı da önemli bir unsur olup, son dönemde üretilmeye başlanan içi ters bombeli bilezikler son derece kullanışlı ve zariftirler.
Bilezik boyunun ufak olması kullanış ve estetik görünüm açısından daha güzel bir uyum oluşturulur. Bileziğin bileğinizden geçişinden ziyade bilek kalınlığınıza göre boyunun tercih edilmesi gerekmektedir.
Bilezikleri satın alırken işçilik ödersiniz. Bozuşta tüm bileziklerde gram önemli olup, kuyumcular bozarken sadece gramı ve ayarı hesaba katarlar. Örneğin 20 gram işlemeli bilezikle,20 gram burma bileziğin bozuş fiyatı aynıdır.
Tüm bileziklerde alış ile satış arasında fark oluşur. Değer kaybetmeyen bilezik yoktur.
Bileziklerin üzerindeki beyazlıklar beyaz altın (rodaj) boyamadır. Taş gibi durmakla birlikte taş değildir, dökülme ve sararma olmaz.
Yatırımlık altın alırken; Yatırımlık altın olarak çoğunlukta ziynet grubu (çeyrek, yarım ve tam altın) ve ata lirası(cumhuriyet) ilgi görmekte ve satın alınmaktadır.22 ayar olan bu altınlar Darphane tarafından basılmakta ve sarraflar aracılığıyla piyasaya sürülmektedir.
Çeyrek ziynet altın'ın gram ağırlığı 1,75 gram olup darphane tarafından kulpsuz olarak basılmakta ve basım yılı üzerine damgalanmaktadır. Aynı şekilde basılan yarım ziynet altın 3,50 gram, tam ziynet altın ise 7,00 gram ağırlığındadır. Ziynet grubundaki kulplar sonradan takılmakta olup, bu kulplar altın değildir.
**Ziynet grubu altınların üzerindeki basım yılını gösteren tarihler ziynet grubunun yeni ve eski tarih olarak sınıflandırılmasını getirmiş olup, aynı altın olmasına rağmen eski ile yeni arasında fiyat farkları oluşmuştur. Yatırım için ziynet grubu altınların eski tarihli olanların alınması yatırım açısından daha avantajlıdır.
Ata lirası (cumhuriyet) altınlar 22 ayar olup 7,21 gram ağırlığında darphane tarafından kulpsuz olarak basılmaktadır. Piyasada eski ve yeni altın diye bir tasniflemeye tabi tutulmadığı için yatırım için en çok tercih edilen altındır.
Bununla birlikte son yıllarda külçe altınların çeşitli gramajlarda satışa sunulması yatırımlık altınlara yeni bir grubun eklenmesini sağlamıştır.1 gramdan 1000 grama(1 kg) kadarlık olan külçe altınlar 24 ayar (995 milyem) olarak basılmakta ve kuyum piyasasının büyük kuruluşlarının çeşitli markaları adı altında sertifikalı olarak satışa sunulmaktadır.
Altında İndirim Altın takılarda gerçekten indirim ne kadar olabilir?
Altın fiyatları günümüzde uluslararası borsalarda belirlenmektedir. Altın fiyatlarında indirim yapılma imkanı olmadığına göre indirim altın takının fiyatını belirleyen diğer unsurlarda olabilmektedir. Ana hammaddesi altın olan bir üründe gerçekten doğru bir fiyat uygulanmış ise indirim oranında belirli bir sınırlama olması kaçınılmazdır.
Çok abartılı indirim oranlarında fiyatlar bilinçli olarak yükseltilmekte ve düşürülerek (aslında gerçek fiyatına indirilerek) satışa sunulmaktadır.